”Çocuğunuza yaşına uygun alanlar ve sınırlar belirleyin. Bunu yaparken, çocuğunuzun
gelişimsel ihtiyaçlarını göz önünde bulundurun ve ‘özgürlük – sınırlar’ arasındaki kritik
dengeyi oturtun.”
Güvenlik limitlerinizi koyun ve bunları açıklayın (örneğin; sokakta koşmak yerine
yürümelisin; çünkü koşmak sana zarar verebilir). Neyin kabul edilebilir ve neyin kabul
edilemez olduğunu öğrenmesi için ona nedenleriyle açıklayın.
Göstermiş olduğu pozitif sosyal davranışı siz de aynı şekilde pekiştirin. Örneğin;
‘lütfen’, ‘teşekkür ederim’ ‘verir misin’ demek; odasına girerken kapısını çalmak ya
da ona ait bir eşyayı alırken müsaade istemek… bu onun hem uygun sosyal davranışı
geliştirmesi için rol model olmanızı sağlayacaktır, hem de benlik gelişimine ve sağlıklı
bireyleşme’sine destek olacaktır.
Çocuğunuzla ‘yaşına uygun sözcüklerle’ açıkça konuşun. Çocuktur, nasıl olsa
anlamaz, demeyin. Okul yaşındaki çocuklar ve ergenler olayların iç yüzünü
anlayabilecekleri ve kavrayabilecekleri iç görüye sahiptirler. Dolayısıyla, sakince
oturun, çocuğunuzu karşınıza alın ve problemleri nasıl çözebileceğinizi birlikte tartın.
Örneğin çocuğunuza ‘bunu neden yapıyorsun?’ şeklinde geniş ve açık uçlu bir soru
sorduğunuzda o an hemen cevabını veremeyecek olabilir, fakat bu soruyu biraz daha
kapsamlı hale getirip kendi kendinize de çocuğunuzun karşısında sakince speküle
edebilirseniz (bu olayı neden sürekli yaşadığımızı merak ediyorum, birlikte
düşünelim…gibi), çocuğunuza da bu konuyu düşünmesi ve kendi içinde tartması için
imkan sağlayabilirsiniz.
Sakin kalın. Kontrolünüzü kaybetmeniz ve ona da örnek olacak olumsuz davranışlar
sergilemeniz her şeyden önce sizin kendinizi kötü hissetmenize sebep olacaktır.
Dahası bu çocuğunuza ‘uygun’ davranışı öğretmeyecek…
İstikrarlı ve tutarlı olun. Her zaman neyi yapacağınızı söylediyseniz ondan
vazgeçmeyin ve uygulayın. Eğer çocuğunuzun belirli davranışının bir sonucu
olacağını söylüyorsanız, bunu gerçekten yapacağınızı bilsin. Tamam, bu seferlik
olsun’larla ya da bir şeye bazen evet derken bazen hayır demelerinizle tutarlılığınızı
bozmanız, istenmeyen davranışı tekrar ettirecektir.
Uzm. Psk. Gizem Çeviker
